het icoon voor gebareniconen

Het ontstaan van gebareniconen

Beginjaren ’80 had ik een nieuw en prikkelend idee voor een gebarenschrift. Niet geheel vreemd, omdat ik daarvoor aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) in Den Haag het vak letterontwerpen heb mogen volgen. Mijn docent was Gerrit Noordzij (De Volkskrant, pdf.) Hij was een vernieuwer op het gebied van letterontwerpen en is voor mij altijd een inspiratiebron geweest.

Wereldwijd zijn een flink aantal notatiesystemen voor gebarentaal ontwikkeld, ook de laatste decennia nog, maar die bestaan doorgaans uit losse elementen en voldeden niet aan mijn uitgangspunten.

Pas in 2015-16 heb ik de draad weer op kunnen pakken en me intensiever kunnen richten op het verder uitwerken van een gebarenschrift. Inmiddels met heel veel meer kennis rondom gebarentaal en tweetaligheid én de ervaring van de vele projekten die ik met Vi-taal gerealiseerd heb. (zie websites van Vi-taal en Haagse Kunstgrepen ).

In 2017 presenteerde ik Gebareniconen aan de docenten en in 2018 aan studenten van de Hogeschool Utrecht.

Zaken die o.a. op deze site de revue zullen passeren: • Nieuwe visie op de ‘gebarenruimte’. • Begin- en eindpunt van een gebaar. • De beweging. • De lokatie-aanduiding en het traject. • Vier symbolen voor de basishandvormen. • Expressie. • Het weergeven van een heel gebaar in één icoon in plaats van losse elementen. • Gebareniconen geeft de schrijver een bepaalde vrijheid in de weergave. •

De opmerking van een docente Gebarentaal aan de Hogeschool Utrecht ’Het systeem Gebareniconen laat je op een andere manier naar gebarentaal kijken.’ motiveert mij enorm om Gebareniconen verder te ontwikkelen.

Ruud Janssen

gebareniconen is een model voor een schriftsysteem voor gebarentaal.

Hoewel ‘Gebareniconen’ eerder de naam is van een aanpak of visie, kan het eveneens een notatiesysteem voor gebaren en gebarentaaluitingen worden genoemd.

Uitgangspunt van ‘Gebareniconen’ is, dat het produceren van gebarentaal plaatsvindt in ‘ruimte’. In deze onbegrensde ruimte heeft de ‘spreker’ een voortdurend wisselende positie.

de traditioneel vaak gehanteerde begrippen als kleine en grote gebarenruimte beschouw ik als leeg en overbodig.

Gebareniconen maakt gebruik van een abstracte, nieuwe benadering en weergave van de gebarenruimte.

Met andere analysesystemen van gebaren erkent ‘Gebareniconen’ dat die zijn opgebouwd uit onderdelen en dat deze onderdelen kunnen worden gegroepeerd in handstanden, oriëntatie, beweging en expressie.

Net als bij een spreker/gebaarder hebben ook deze onderdelen een voortdurend wisselende positie in de ruimte.

deze ruimtelijke posities hangen af van de uiting van de individuele spreker/gebaarder.

In andere, doorgaans lineaire systemen, zet de schrijver het gebaar in losse elementen op een rij in een vaste volgorde èn de lezer stelt deze samen tot een gebaar om het te kunnen interpreteren.

'gebareniconen' werkt ook met losse elementen, maar deze worden direct samengesteld tot een adequaat te interpreteren gebaar.

Hierbij wordt ook uitgegaan van de basisgedachte: wat is er minimaal nodig om een gebaar of een opeenvolging van gebaren in context (een ‘zin’) geheel te kunnen weergeven.

schrift bestaat niet zonder de zintuigen

stokoe's notatie systeem voor gebarentaal

Het is opmerkelijk dat onderzoek naar een notatiesysteem voor gebarentaal pas vanaf 1965 met het ‘Stokoe Notation System’ goed op gang is gekomen.

William C. Stokoe speelde een belangrijke rol in de tot standkoming van het American Sign Language (ASL) woordenboek en ontwikkelde een systeem waarin gebaren opgezocht konden worden per locatie, handstand en beweging. Het was speciaal voor ASL ontworpen, bevatte geen elementen voor expressie en was niet bedoeld om volle zinnen in te schrijven.

schrift bestaat niet zonder de zintuigen

taal is de som
van de zintuigen

en

schrift is een product
van de zintuigen

Ruud Janssen, 2018

bouwstenen van een gebaar

bouwstenen van een gebaar

bouwstenen van een gebaar

bouwstenen van een gebaar

De gebarenruimte als fundament en de beweging van het gebaar zijn de belangrijkste bouwstenen van een gebaar. Direct gevolgd door de handstanden en de expressie. De crux zit natuurlijk in het samenspel en de synchroniciteit van deze onderdelen.

Gestrekt – gebogen – gehoekt

In plaats van bestaande gebaren te inventariseren en daaruit handstanden te destilleren en te groeperen, wordt bij Gebareniconen uitgegaan van de vormen die de hand natuurlijkerwijs kan aannemen met een aparte hoofdrol voor de duim.

symbolen voor handvormen

gestrekt

gehoekt

gebogen

duim

symbolen voor handvormen

De handvormen in het systeem Gebareniconen zijn niet ontleend of gekoppeld aan reeds bestaande handstanden van gebaren, maar op mogelijke handvormen/standen die een hand natuurlijkerwijs kan aannemen. Dus geen klauw-, snavel- of C-handen. (Dat roept een verkeerde associatie op.)

volgorde handvormen

Een voorbeeld

De handenvormen worden per symbool in een vaste, logische volgorde gezet en genummerd.

Vergelijk het met de vaste volgorde van de 26 letters van ons alfabet, die met een melodie makkelijk te onthouden is.

Hand: gestrekt, gebonden, gesloten, 5

het icoon voor de gebarenruimte

het icoon voor de gebarenruimte

het icoon voor de gebarenruimte

het icoon voor de gebarenruimte

het icoon voor de gebarenruimte

het icoon voor de gebarenruimte

Allerlei visualisaties voor de Gebarenruimte - bron: google.com

visualisaties van gebarenruimten

The Signs of Language

Gebarentaal - De taal van doven in Nederland

Edward Klima / Ursula Bellugi
Harvard University Press, 1980

Liesbeth Koenen, Tony Bloem, Ruud Janssen en Albert van de Ven
Nijgh & van Ditmar, 1993 - Uitgeverij Atlas, 1988 - Vi-taal, 2005

Vanaf het begin van wetenschappelijk onderzoek naar gebarentaal wordt de gebarenruimte in afbeeldingen met een begrenzing weergegeven.

In het boek ‘Gebarentaal - De taal van doven in Nederland’ (1993) introduceren we de term standaard gebarenruimte naast een grote - en kleine gebarenruimte. En een fluisterruimte om afgewend van omstanders, ongezien te gebaren.

In het systeem Gebareniconen (2017) is de begrenzing van de gebarenruimte helemaal weggelaten. Het begin- en eindpunt van een beweging en het traject wordt ‘ruimtelijk’ aangegeven.

visualisaties van gebarenruimten

De Nederlandse Gebarentaal

Lexicon van de gebarentaalwetenschap

Schermer e.a. (red)
Van Tricht uitgeverij, 1991

Jan Nijen Twilhaar
Van Tricht uitgeverij, 2009

De slechtste omschrijving van een gebaren-
ruimte staat in het boek ‘De Nederlandse Gebarentaal’ van Schermer e.a. (red):
‘De ruimte bestaat uit een cirkel voor het lichaam en wordt de gebarenruimte genoemd.’

In het Lexicon van Jan Nijen Twilhaar wordt de kleine gebarenruimte met de fluisterruimte vergeleken. Dat is niet juist. Fluisteren is immers ook niet hetzelfde als zachtjes spreken.

De diverse voorbeelden laten zien hoe de representatie van de gebarenruimte zich door de tijd heeft ontwikkeld, waarbij verschillende benaderingen en termen zijn geïntroduceerd om de complexiteit van gebarentaal vast te leggen.

in gebarentaal

de gebarenruimte bestaat niet

er bestaat alleen ruimte

in sign language

the signing space doesn't exist

There is just space

Ruud Janssen, 2018

het systeem gebareniconen

Om een breed draagvlak te creëren moet een gebarenschrift makkelijk te leren en te gebruiken zijn.

uitgangspunt van het concept gebareniconen is om met een beperkt aantal grafische elementen een onbeperkt aantal gebaren weer te geven.

Gebareniconen zijn niet aan een landstaal gebonden. Ook de systemen ‘Hamburg Notation System’, ‘Sutton Signwriting’ en het Franse ‘Typannot’ zijn dit niet.

het systeem gebareniconen

Het systeem Gebareniconen geeft de mogelijkheid tot improviseren met (eigen) extra aanduidingen die zonder uitleg begrepen kunnen worden.

leesvolgorde gebareniconen

leesvolgorde gebareniconen

leesvolgorde gebareniconen

leesvolgorde gebareniconen

leesvolgorde gebareniconen

leesvolgorde gebareniconen

leesvolgorde gebareniconen

leesvolgorde gebareniconen

De uitdrukking ‘voor jou links, voor mij rechts’ kent iedereen. In het afgebeelde gebarenicoon ligt de oorsprong van de beweging voor de gebarenmaker links, maar voor de waarnemer rechts.

In het Nederlands schrift eindigt de zin met een punt.
In Gebareniconen begint het gebaar met een punt.

1. Beginpunt (de oorsprong) van de beweging bepalen
2. Traject
3. De handvorm en beginstand van de dominante hand bepalen
4. De handvorm van de tussen- en eindstand bepalen
5. De handvorm van de niet-dominante hand en expressie bepalen

handpalmoriëntatie

handpalmoriëntatie

handpalmoriëntatie

handpalmoriëntatie

handpalmoriëntatie

handpalmoriëntatie

De hand wordt gesymboliseerd door een streepje, waardoor de richting
van de handpalm niet duidelijk is. Door schijnbaar op de achterkant van de hand het symbool voor de handvorm te projecteren, wordt de handpalm-oriëntatie duidelijk gemaakt.

vingeroriëntatie

Uit de plaats van de hand in de ruimte of vanuit de beweging of de betekenis van het gebaar zelf, volgt doorgaans de richting van de vingeroriëntatie.

Plaats je rechterhand naast je hoofd met de handpalm naar voren en de vingeroriëntatie naar boven gericht. Verplaats je hand naar beneden. Ter hoogte van de heup zal de vingeroriëntatie vanzelf veranderen naar rechts of naar beneden.
In geval van een accent moet je zelf bepalen waar de vingers naar toe wijzen.

Vergelijk het ‘accent’ met bijvoorbeeld het trema in ‘zeeën’ om aan te geven dat het niet ‘ze‐een’, maar ‘zee‐en’ is.

de hand aan de andere kant

de hand aan de andere kant

de hand aan de andere kant

Wanneer een hand aan de andere kant van de kop of de romp komt, geef je dat aan met een haakje aan de hand.

Een beweging die aan de ene kant van het lichaam begint met een bepaalde handvorm en aan de andere kant eindigt met een andere handvorm is duidelijk met een haakje aan te geven.
Als de handvorm niet veranderd is het niet nodig om een eindstand te noteren.

horizontaal / verticaal

horizontaal / verticaal

horizontaal / verticaal

horizontaal / verticaal

horizontaal / verticaal

horizontaal / verticaal

Om aan te geven hoe je een horizontaal vlak aangeeft is het handig om in vogelperspectief het traject van de beweging te laten zien. De cirkel rond de beginstip geeft aan dat de beweging in bovenaanzicht staat terwijl de romp in dezelfde positie blijft.

gezichtsexpressie

gezichtsexpressie

‘Stickman’ heeft altijd een rondje als hoofd, maar in Gebareniconen is het rondje een streepje.
Het heeft het voordeel dat de verhoudingen van het gezicht beter aan te geven zijn.

Het resultaat van de zoekterm 'Stickman' in Google.

gezichtsexpressie

Net als in de rest van het gebarenicoon wordt ook voor de expressie alleen aangegeven wat noodzakelijk, wat belangrijk, of onderling is afgesproken voor het gebaar. Andere zaken leiden alleen maar af.

gezichtsexpressie

Vier keer Wat krijgen we nou? Dezelfde zin, maar met verschillende gezichtsuitdrukkingen.
In dit voorbeeld spelen de wenkbrauwen een hoofdrol in de boodschap.

Door verandering van de gezichtsexpressie veranderd de inhoud van de mededeling.

Wat de kracht van intonatie voor het Nederlands is, is de expressie voor Gebarentaal.

gezichtsexpressie

Als je de zin Wat krijgen we nou? wil vertalen naar een andere taal, bijvoorbeeld Frans, Engels of Duits, is niet alleen de intonatie, maar ook de expressie van invloed op de vertaling.

tweetalige kinderboeken

tweetalige kinderboeken

Begin jaren tachtig was vooral in de Verenigde Staten de Signed Exact English methode gangbaar. De Noorse boeken zijn gemaakt volgens deze S.E.E.-methode, het klakkeloos ophangen van een gebaar aan een woord zonder inachtneming van de grammaticale regels van gebarentaal.

tweetalige kinderboeken

Deze Britse serie over het hondje Spot is in 1986 vertaald, ook volgens de Signed Exact English methode.
Zie hoe de vertaling van There's... en He's... in tekening is weergegeven.
Voor ‘zijn’ als koppelwerkwoord wordt geen gebaar gemaakt.

tweetalige kinderboeken

Ritva Bergman, vertaalster van de Deense uitgave en zelf doof zegt: ‘In andere landen, bijvoorbeeld in Engeland, Noorwegen en Noord-
Amerika zijn boeken gepubliceerd voor dove kinderen, waarin elk woord wordt ondersteund door een gebaar. In die landen heeft men de gebarentaal niet erkend als een onafhankelijke taal en zo hebben dove kinderen en hun ouders een heel verkeerd idee gekregen van de manier waarop gebarentaal werkt.’

presentatie in de openbare bibliotheek rotterdam van de eerste kinderboeken in gebarentaal - nederlands naast nederlandse gebarentaal -

tweetalige kinderboeken

De Deense en de Nederlandse uitgave is een coproductie van Uitgeverij Mallings en Uitgeverij Leopold.
In deze boeken is, in tegenstelling tot de opdracht van de uitgevers, zelfstandig en onafhankelijk van elkaar, de principiële beslissing genomen om de boeken tweetalig te maken. Waarbij Vi-taal ook nog eens extra nadruk op inhoud en uitvoering heeft gelegd. Het zijn de eerste tweetalige kinderboeken in Nederlands naast Nederlandse Gebarentaal geworden.

tweetalige kinderboeken

Het thema in Foei, Poes! zijn de plekken waar poes niet mag komen. Hangen in de gordijnen, onder het tapijt, in de kast, tussen de bloemen.
Een voorbeeld van de manier waarop Tony Bloem, de vertaler van de Nederlandse uitgave, de verschillende plekjes aangeeft waar Poes zich in het verhaal bevindt.

Door de kijkrichting van de figuur een bepaalde richting op te laten kijken en wijzen, wordt de positie van Poes aangegeven.

tweetalige kinderboeken

Omdat de plek van Poes steeds wisselt, waren voor de verschillende plaatsen waar Poes zich in de illustratie bevindt, verschillende gebarentekeningen nodig.

De illustraties van de illustrator zijn voor de vertaling het uitgangspunt en spelen een belangrijke rol in het bepalen van de richting.
De gebarentekening moet aansluiten op de illustratie.

tweetalige kinderboeken

De richting die in de gebaren-tekening met ‘O’ wordt aangegeven, heeft een direct vervolg in de slotzin ‘Foei, poes!’.
Dus voor de zin ‘Foei, poes!’ zijn ook vier verschillende gebaren-tekeningen gemaakt.

tweetalige kinderboeken

Op de covers van de Nederlandse uitgaven staan de titels in beide talen.

In ‘Foei, Poes!’ is de kijkrichting van het gebaar in de illustratie geïntegreerd.

Op de cover van ‘Kom buiten kijken’ is de voorkeur voor de woordvolgorde (kom-kijken-buiten) in Gebarentaal bepaald door de beweging, terwijl in het Nederlands de volgorde (kom-buiten-kijken) is bepaald door de klank.

Vertalen blijft een kwestie van het maken van persoonlijke keuzes.

kinderboeken met gebaren

‘Hoor je me niet!’ gaat over Marc, een dove jongen en een dove ezel. Marc vraagt zich af waarom ze niet kunnen horen. Het boek bestaat uit grappige tekeningen met heel weinig tekst en meer bedoelt voor ouders om samen met hun kind het boek te bekijken.

De gebaren zijn met weinig kennis van gebarentaal getekend. Het won toch in 1982 een Europeseprijs voor het beste kinderboek voor gehandicapten.*
Maar dat zegt meer iets over de status waarin gebarentaal toen nog verkeerde.

kinderboeken met gebaren

‘Ik ben jarig’ met levendige illustraties van Babs van Wely. Zij vertaalde de tekst van het verhaal prachtig in beeld.
Onderaan elke pagina staan drie gebaren ter ondersteuning.

De gebarentekeningen missen veel details en de bewegings-aanduiding is onduidelijk, maar ook grammaticale samenhang ontbreekt.

De tekeningen kunnen wel een hulp zijn bij het voorlezen door ouders, die nog onervaren met gebarentaal zijn.

kinderboeken met gebaren

‘Kom mee naar het bos’ is een vervolg op ‘Ik ben jarig’ wederom met sprekende illustraties van Babs van Wely.

Het boek is nu wat groter in formaat, zodat er vier gebarentekeningen onder de illustraties passen en er staat een zin onder de gebarentekeningen als vertaling van de gebaren.

Rond de gebarentekeningen was destijds veel discussie en er kwam ook kritiek los. Bewustwording rond de Nederlandse Gebarentaal stond nog letterlijk in de ‘kinderschoenen’.

videoregistratie van gebaren

videoregistratie van gebaren

videoregistratie van gebaren

videoregistratie van gebaren

videoregistratie van gebaren

videoregistratie van gebaren

videoregistratie van gebaren

videoregistratie van gebaren

videoregistratie van gebaren

videoregistratie van gebaren

Sinds 1987 fotografeer ik, bijvoorbeeld voor de
gebarentekeningen van de kinderboeken ‘Foei!
Poes’ en ‘Kom buiten kijken’ de begin- en
eindpunten om het gebaar vast te leggen.
Bij Gebareniconen (2015) spelen de begin-
en eindpunten opnieuw een belangrijke
rol om het ‘traject’ te bepalen.

Handspeak.com toont pas vanaf 2018 het
traject, het begin- en eindpunt van het gebaar.
Handspeak starte in 1995 en is het oudste
online gebarenwoordenboek.

Het wijsgebaar is
het eerste woordje dat je spreekt

En het laatste gebaar
dat je maakt op plaats van
bestemming

Ruud Janssen, 2017

De wijzende hand

Pagina 30 en 31 uit het boek Gebarentaal - De taal van doven in Nederland

De wijzende hand

Het gebarenicoon voor IK op verschillende manieren opgeschreven. De schrijver bepaalt wat zijn voorkeur heeft.

Hoofd en romp/schouders voor de toeschouwer naar rechts.

Hoofd en romp/schouders naar de toeschouwer toe.

Hoofd voor de toeschouwer naar rechts en de romp naar voren.

A -

B -

C -

ik

ik

ik

A

B

C

De wijzende hand

Het gebaar voor IK wordt doorgaans met de wijsvinger en een ‘gehoekte’ hand gemaakt.

In het kadertje links onder staan vijf voorbeelden om het gebaar van de ‘pointing finger’, de wijzende vinger te noteren. Een Brits, Nederlands, Vlaams en twee Spaanse voorbeelden.

Het traject, begin- eindstand, hand- en vingeroriëntatie, palmoriëntatie en locatie moeten apart worden toegevoegd.
In een gebarenicoon worden al deze gegevens als één geheel getoond.

De wijzende hand

Aan één gestrekte vinger kan je niet zien of het een gebonden of gespreide vinger betreft.

Maar als je bijvoorbeeld van 1 tot 5 telt, zie je dat bij 2, de vingers gepreid zijn.

En als je iemand de weg wijst, kan je dat met één vinger doen, maar ook bijvoorbeeld met vier vingers of de hele hand.

Bij tellen gebruik je gespreide vingers en iemand de deur wijzen doe je met gebonden vingers.

gebonden

handvorm:
gestrekt - gebonden - gesloten - 1

- wijzen
- richting aangeven

gespreid

handvorm:
gestrekt - gespreid - gesloten - 1

- tellen
- één
- pas op!
- ja, ik.

1

1

beweging in gebarentaal

Beweging in gebarentaal

Pagina 157 uit ons boek Gebarentaal - De taal van doven in Nederland

Ik geef hem vaak. Ik geef hem af en toe.

Het verschil tussen ‘vaak’ en ‘af en toe geven’ zit hem onder meer in de snelheid waarmee de geefbewegingen elkaar opvolgen. Bij ‘vaak’ zijn het snelle, strakke bewegingen, bij ‘af en toe’ gaat het wat rustiger en stop je even tussen de bewegingen.

Gebarentaal – De taal van doven in Nederland

Liesbeth Koenen, Tony Bloem, Ruud Janssen en Albert van de Ven
Nijgh & van Ditmar, 1993 - Uitgeverij Atlas, 1988 - Uitgave Vi-taal, 2005

Beweging in gebarentaal

pijlen uit ons boek 'gebarentaal'

dezelfde bewegingen in gebareniconen

Ik geef hem af en toe.

Ik geef hem vaak.

Ik geef ieder van jullie.

pagina 157

pagina 157

pagina 125

Beweging in gebarentaal

pijlen uit ons boek 'gebarentaal'

dezelfde bewegingen in gebareniconen

Ik geef hem af en toe.

Ik geef hem vaak.

Ik geef ieder van jullie.

pagina 157

pagina 157

pagina 125

Beweging in gebarentaal

In de Nederlandse uitgave van het kinderboek ‘Foei, Poes!’ (zie ook hoofdstuk 13), gebruikten we reeds pijlen die het traject van de beweging aangeven.

De interne beweging van de hand werd duidelijk gemaakt door de begin- en de eindstand van de hand te tekenen.

De interne beweging van de hand staat los van het traject van het gebaar.

Wanneer de pijl, het traject, langer is, wordt de betekenis het ‘schijnen’ van een lamp.

Bij een heel korte, snelle beweging wordt de vertaling ‘lichtflits’, waarin de handpalm-oriëntatie de flitsrichting bepaalt.

Lamp - Drie pijltjes
- Noorse uitgave

Lamp - Vier pijltjes
- Deense uitgave

Lamp - Slechts één pijl
voor het traject
- Nederlandse uitgave

Zie meer hoofdstuk 13

Beweging in gebarentaal

Groninger
Gebaren Woordenboek

Gebarentaal -
De taal van doven in Nederland

Gebaren met je baby

Van Dale / Basiswoordenboek
Nederlandse Gebarentaal

Koninlijk Instituut voor Doven
H.D. Guyot, uitgave 1985

Vi-taal
uitgave 1993

Nederlands Gebarencentrum
uitgave 2010

Nederlands Gebarencentrum
uitgave 2010

zichtbaar - hoe klein ook

Een gebaar is pas een gebaar als er beweging in zit

zonder beweging geen geluid

Een woord is pas een woord als er beweging in zit

Ruud Janssen, 1992

Beweging in spraak

Gebarentaal in real-time

Spraak in ASL

(American Sign Language)

Opnamen van George W. Veditz in 1913.
Je ziet de samenwerking tussen de ‘zichtbare’ delen van het lichaam in handbewegingen, handvormen, lichaamshoudingen, expressie en de ruimtelijkheid waarin dit gebeurt.

bron: Library of Congress: www.loc.gov

Klankentaal in real-time

Spraak in het Duits

MRI-film van Jens Frahm van het Max-Planck-Institut uit 2010 toont de ‘onzichtbare’ bewegingen in de mond en keel tijdens het spreken en de samenwerking tussen de lippen, de tong, het zachte verhemelte en het strottenhoofd, die nodig zijn om klinkers, medeklinkers en coarticulaties te vormen.

bron: Max-Planck-Institut fúr biophysikalische Chemie

Op beide films is goed te zien
dat het overbrengen van een
boodschap een complex proces is.

Uiteindelijk gaat het er niet om of
je het in een klankentaal of een gebarentaal zegt, maar wát je wilt zeggen.

bébian notatiesysteem uit 1825

Roch-Ambroise Auguste Bébian, 1789-1839, geschilderd door Marie Auguste Chassevent.

Auguste Bébian werkte eerst als leraar aan het door Abbé de l’Épée opgerichte ‘Institution Nationale des Sourds-Muets’ te Parijs en leerde gebarentaal vooral van zijn beroemde dove vriend Laurent Clerc.
Hij ontwikkelde later een gebarenschrift en in 1825 publiceerde hij in Parijs zijn boek: ‘Mimographie: ou, Essai d'écriture mimique’.

William C. Stokoe was leraar Engels aan het Gallaudet College in Washington. Zijn notatie-systeem was in 1965 weliswaar aanleiding tot wereldwijd wetenschappelijk taalkundig onderzoek naar gebarentaal, maar het werk van Auguste Bébian 150 jaar eerder in Parijs was veel breder. Al was het maar dat hij aandacht voor de belangrijke rol van de expressie in gebarentaal in zijn gebarenschrift apart aangeeft.

Twee voorbeelden uit het boek van Bébian. Links symbolen voor bewegingen en rechts met symbolen voor handstanden, handpalmorientatie, lokatie en expressie.

Meest bekende notatiesystemen

Stokey Notation System - 1965

Location

HamNoSys - Hamburgs Notation System - 1985

Lokalisierung: Kopf und Körper

Location - Head and Body

Different symbols used to represent location in ASL

Hand Location with Respect to Body Parts

bron: https://aslfont.github.io/Symbol-Font-For-ASL/ways-to-write.html

Meest bekende notatiesystemen

Si5s - 2010

Sutton SignWriting - 1974

Locations symbols

Geen aparte locatie symbolen

English Translation:
Baby Bear asks ‘Who are you?’
Goldilocks saw the bears, became
frightened shot out of the house,
and ran all the way home.

bron: https://aslfont.github.io/Symbol-Font-For-ASL/ways-to-write.html

Meest bekende notatiesystemen

LSE-sign - A lexical database for Spanish Sign Language - 2015

Screenshots of the ‘Location tab’ of the search tool, showing the graphic interface for defining the search criteria.

Source: PubMed - Article in Behavior Research Methods · January 2015
Eva Gutierrez-Sigut & Brendan Costello & Cristina Baus & Manuel Carreiras

lokatie

Kun je lezen wat hier geschreven staat?

lokatie

Dit leest een stuk eenvoudiger.

lokatie

In het systeem Gebareniconen worden geen aparte symbolen
gebruikt om de lokatie aan te geven

lokatie

lokatie

Het symbool voor de gebarenruimte én de stip voor de oorsprong van de beweging, bepalen samen de lokatie van het gebaar

colofon

Het systeem Gebareniconen is een ontwerp van Ruud Janssen.

Deze site blijft in ontwikkeling en is ontworpen door Ruud Janssen. De webtech is van J. Lester Novros 2^nd.

Beschouw deze site als mijn schetsboek hoe het systeem Gebareniconen in de loop van de tijd tot stand is gekomen.

© 2022 Ruud Janssen / Vi-taal – Project- en ontwerpbureau voor visuele communicatie, Den Haag

Contact mail@vitaaldenhaag.org

www.gebareniconen.nl

www.haagsekunstgrepen.nl

www.vitaaldenhaag.org

how to navigate through the website 'gebareniconen'

Tablet

swipe or click

---

Menu

---

ᐸ

ᐳ

Double-click or swipe left to go back,
and right to go to the next page

---

Keyboard Shortcuts

menu

---

Menu

---

⏴

+ Control +

⏵

Shows or removes the menu

---

Navigate up through the menu

⏶

+ Control

⏷

Navigate down through the menu

---

last or next page

---

⏴

+ Shift +

⏵

---

Space bar / next page

⎵

---

Mouse-click the left half
to go back and the right half
to go to the next page

---

Tot zover

Ruud Janssen

R